Na de Tweede Kamerverkiezingen is inmiddels de tweede verkenner druk doende om een formatie te bewerkstelligen. Er lijkt te worden aangestuurd op een zogenoemde ‘coalitie over rechts’ met de PVV, VVD, NSC en BBB. Voor de totstandkoming van een dergelijke coalitie zijn er nog wel wat beren op de weg, maar we hebben wel alvast gekeken wat dit voor ons vakgebied kan betekenen.

In de verkiezingsprogramma’s van PVV, VVD, NSC en BBB is er uiteraard aandacht voor de wetgeving op het gebied van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Er zijn uiteraard een aantal overeenkomsten en verschillen en enkele ‘unieke’ plannen. We geven u een samenvatting.

De verplichte AOV voor zelfstandigen krijgt in de verkiezingsprogramma’s van alle vier de partijen aandacht. De BBB vindt dat een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor iedere werkende inwoner in Nederland beschikbaar moet zijn. NSC is het daarmee eens en wil een publieke basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden, zoals is voorgesteld door de commissie Borstlap. VVD wil niet zover gaan en geeft zelfstandigen de keuze om een publieke arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Zelfstandigen die dit willen regelen via een private verzekering wil de partij niet in de weg zitten met extra regels. Dat laatste past in het straatje van de PVV. De partij wil zelfstandigen zonder personeel niet pesten met nog meer regels en verplichtingen en het voor hen mogelijk maken om betaalbaar en vrijwillig bij te verzekeren voor arbeidsongeschiktheid.

NSC wil dat de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) van tafel gaat, omdat het stelsel om verkapte dienstverbanden tegen te gaan in de praktijk niet werkt. Er moeten volgens Omtzigt cs heldere en meetbare criteria komen voor de relatie tussen zelfstandigen zonder personeel en hun opdrachtgevers. VVD zet in op meer handhaving tegen schijnzelfstandigheid.  

Over loondoorbetaling bij ziekte hebben alleen de VVD en NSC plannen geformuleerd. De VVD vindt dat zieke werknemers nu een te groot risico vormen voor kleine werkgevers. Daarom wil de partij verder gaan met de ingezette hervorming van de loondoorbetalingsregels, waarbij dit voor kleine ondernemers zo aantrekkelijk mogelijk moet gebeuren. Als we dit vertalen naar wat er nu aan voorstellen ligt, betekent dit concreet dat de wijziging in re-integratieverplichtingen voor het MKB wordt doorgezet. Het NSC wil de periode van verplichte loondoorbetaling bij ziekte terugbrengen naar één jaar. Indien werkgevers hun re-integratieverplichtingen onvoldoende zijn nagekomen, kan het UWV nog wel een jaar langer loondoorbetaling opleggen.

Er is bij de partijen ook aandacht voor het gebruik van de sociale zekerheid, zowel positief als wat minder positief ingestoken. BBB streeft ernaar dat mensen die nu op afstand staan van de arbeidsmarkt actief gekoppeld worden aan passend werk. NSC wil voor mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering bezien of de normen toereikend zijn, omdat zij vaak niet in aanmerking komen voor de arbeidskorting. Daardoor worden zij jaar na jaar op afstand gezet. Ook wil NSC onrechtvaardigheden in het stelsel van sociale zekerheid terugdringen die ertoe leiden dat mensen plotseling zonder inkomen komen te zitten of te maken krijgen met hoge boetes of terugvorderingen door een klein foutje.  Mensen die onbedoeld een fout maken, mogen niet direct als fraudeur worden bestempeld, zonder dat dit betekent dat oneigenlijk gebruik van regelingen aan de orde mag zijn. PVV legt het accent iets anders en wil onze sociale zekerheid beschermen voor Nederlanders die tijdelijk een steuntje in de rug nodig hebben. De PVV wil dat we ons niet meer laten belazeren door fraudeurs; uitkeringsfraude en misbruik van onze sociale zekerheid worden keihard aangepakt.

Verder vermeldenswaardig is dat de BBB maatregelen wil nemen om het grote tekort aan verzekeringsartsen bij UWV op te lossen, zodat arbeidsparticipatie in geval van ziekte niet onnodig lang wordt uitgesteld. NSC stelt middelen beschikbaar voor reparaties in de verschillende wetten die de uitkering regelen voor mensen die bijvoorbeeld arbeidsongeschikt zijn (zoals Participatiewet en WIA), ook om deze wetten te laten voldoen aan internationale verdragen (ILO). We gaan er vanuit dat hiermee gedoeld wordt op de ondergrens en een mogelijke verhoging van de vervolguitkering al dan niet bij arbeidsgerelateerde arbeidsongeschiktheid.  Als laatste nog twee plannen van de PVV die wel sociaal en beschut werk wenst voor mensen met een arbeidsbeperking en geen EU-bemoeienis met de Nederlandse sociale zekerheid en arbeidsmarkt.

Het zijn niet veel plannen en bovendien op sommige vlakken tamelijk uiteenlopend. Wat dit voor een mogelijk regeerakkoord gaat betekenen valt niet te voorspellen. Wel zal de komst van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen binnen deze coalitie nog tot veel discussies leiden. We gaan het zien!