Er zou eenvoudig een studie in het leven geroepen kunnen worden waarmee vier jaar gevuld kan worden om de financiering van de sociale zekerheid in Nederland uit te leggen. Zeker de financiering van de werknemersverzekering WIA is een uitdaging die waarschijnlijk voor de nodige studievertraging zal zorgen. Neem bijvoorbeeld de WGA-financiering bij overgang van onderneming.

Werkgevers betalen een gedifferentieerde premie om de WGA-regeling te financieren. Behalve als ze WGA-eigenrisicodrager zijn. De gedifferentieerde premie van een werkgever is gebaseerd op de WGA-instroom van zijn onderneming. Behalve als hij een kleine werkgever is. Is hij een middelgrote werkgever dan ligt het ook wat genuanceerder; er komt dan een wegingsfactor om de hoek kijken. Als een werkgever wordt overgenomen dan gaan de WGA-lasten over naar de verkrijgende partij. Tenminste; als er sprake is van een overgang conform Wovon. Alle WGA-lasten tellen dan mee voor de gedifferentieerde premie van de overnemende partij. Ook als de overgenomen werkgever klein was. En ook als die werkgever eigenrisicodrager was. Hoewel; als de werkgever op 1 juli 2015 al publiek verzekerd was en geen eigenrisicodrager daarna is geweest, dan weer niet. Als een onderneming maar deels wordt overgenomen ligt het natuurlijk anders. Dan wordt de WGA-schade naar rato van overgenomen loonsom verdeeld. Behalve natuurlijk als de deels overgenomen werkgever eigenrisicodrager is.

De overheid heeft gelukkig ook door dat de WGA-financiering bij fusies, overgangen van ondernemingen of splitsingen van bedrijven uitermate complex is. Dat komt ook omdat een WGA-last maar liefst tien jaar lang op een werkgever wordt verhaald. Door die lange periode neemt de kans op een dergelijke bedrijfswijziging natuurlijk toe. Het UWV en de Belastingdienst zijn veel tijd kwijt met de verwerking van een overgang van onderneming. Zo moeten alle betrokken werkgevers worden voorzien van WIA-beschikkingen van (ex-)werknemers aangezien zij belanghebbende zijn. Ook zorgt de complexiteit voor belasting van de afdelingen die de bezwaar- en beroepszaken mogen behandelen.

Vanaf 2027 moet het niet minder complex, maar wel iets makkelijker worden. Vanaf dan moet de Wet beschikkingen overgang van ondernemingen ingaan. De Wet verplicht een overdragende werkgever en de verkrijgende werkgever tot het melden van de overgang van een onderneming. Deze meldplicht geldt binnen twee weken na de overgang van een onderneming. De bedoeling is dat de Belastingdienst vervolgens een beschikking afgeeft waarin wordt vastgesteld dat er een gehele of gedeeltelijke overgang van onderneming is geweest en in het geval van een gedeeltelijke overgang wat het percentage van de loonsom is geweest dat is overgedragen. Dit percentage bepaalt welk deel van de Whk-schade en loonsomhistorie wordt overgedragen. Zowel overdrager als verkrijger(s) ontvangen een beschikking en kunnen daar desgewenst bezwaar tegen aantekenen. Zo wordt voorkomen dat de bij de overgang betrokken ondernemingen los van elkaar op verschillende momenten, bij verschillende instanties bezwaar aantekenen tegen de zich op een later moment manifesterende gevolgen. De uitvoering van deze nieuwe Wet moet het minder complex maken, maar de uitvoering ervan is dat zeker niet. De Belastingdienst heeft tot 2027 nodig om haar systemen en werkprocessen aan te passen.

Een andere mogelijke vereenvoudiging van de WGA-financiering is het verkorten van de risicoperiode voor werkgevers van tien naar vijf jaar. Met de introductie van premiedifferentiatie in de WGA is gekozen om de financiële verantwoordelijkheid voor werkgevers vast te stellen op 10 jaar. Een fors langere periode dan werkgevers tot dan toe gewend waren in de WAO-financiering (eerst 5 en daarna 4 jaren). De reden voor die langere termijn was dat er daardoor een groter belang ontstond voor werkgevers om WGA-instroom zoveel als mogelijk te beperken. In het regeerakkoord van Rutte III stond de halvering van de risicoperiode al genoteerd. Toen was de reden dat werkgevers door de grote financiële consequenties van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid huiverig zouden zijn om werknemers in (vaste) dienst te nemen. Nu ligt de maatregel weer op tafel, maar lijkt de reden dus de complexiteit in de uitvoering te zijn. Over de mogelijkheid tot het halveren van de WGA-risicoperiode van 10 naar 5 jaar dient tussen UWV en SZW nog inhoudelijk gesproken te worden. We gaan er vast binnenkort over lezen.

Wilt u meer weten over de impact van ziek personeel bij bedrijfswijzigingen zoals fusies en splitsingen? Dan bent u bij ons aan het goede adres. Zeker dit najaar: meer informatie