Eind vorig jaar hebben de VVD en de SGP minister Asscher verzocht om in beeld te brengen hoe de export van de WGA-uitkering naar het buitenland onmogelijk kan worden gemaakt. Dit verzoek werd gedaan omdat

Eind vorig jaar hebben de VVD en de SGP minister Asscher verzocht om in beeld te brengen hoe de export van de WGA-uitkering naar het buitenland onmogelijk kan worden gemaakt. Dit verzoek werd gedaan omdat VVD en SGP vinden dat WGA-gerechtigden die naar het buitenland verhuizen met hun uitkering niet goed te controleren zijn op het voldoen aan re-integratieverplichtingen. De voormalig werkgevers betalen voor de WGA-uitkering en zien hierdoor hun lasten soms onterecht oplopen aldus VVD en SGP. Zij vragen zich af waarom van WGA gerechtigden, net als van WW-ontvangers, niet wordt verwacht dat zij voor de Nederlandse arbeidsmarkt beschikbaar blijven. Minister Asscher heeft inmiddels in beeld gebracht wat de mogelijkheden zijn en vorige week verslag uitgebracht.

Invaliditeitsuitkeringen moeten geëxporteerd worden als een werknemer in een ander EU land woont. Uitkeringen bij werkloosheid hoeven niet geëxporteerd te worden, behalve dat iemand wel het recht heeft om drie maanden met behoud van werkloosheidsuitkering in een andere EU-lidstaat werk te zoeken. Bij WGA uitkeringen bevat de loongerelateerde uitkering een werkloosheidscomponent. Als een loongerelateerde uitkering geëxporteerd wordt,  is er dus ook sprake van export van een werkloosheiduitkering terwijl dat eigenlijk niet hoeft. Daar moeten we mee leren leven, want Asscher is niet van plan dat te veranderen: ‘Dit vereist ingrijpende wetgeving die ook van toepassing moet zijn op in Nederland woonachtige uitkeringsgerechtigden en in wezen zou dit betekenen dat wordt teruggegaan naar de situatie zoals die gold vóór de totstandkoming van de WIA. Dat acht ik niet wenselijk.’, aldus de minister. Als een werknemer buiten de EU verhuist dan hoeft een WGA uitkering alleen geëxporteerd te worden als Nederland daarover verdragsafspraken heeft gemaakt met het betreffende land.

Asscher meldt verder dat ruim 75% van de buitenlandse WGA gerechtigden in België of Duitsland woont, veelal langs de Nederlandse grens. Voor hen geldt dat er weinig verschil is met de re-integratiebegeleiding binnen Nederland. Voor WGA-gerechtigden uit andere landen heeft het UWV met elk land specifieke afspraken gemaakt over het bieden van ondersteuning bij re-integratie. Het UWV controleert WGA-ontvangers uit het buitenland op het nakomen van verplichtingen. Het UWV heeft een apart team dat gespecialiseerd is in internationale handhaving dat onderzoek uitvoert op basis van signalen. Daarnaast is een Interventie Team Buitenland van het UWV actief die uitkeringsgerechtigden in het buitenland op basis van risicoprofielen bezoekt. In een aantal landen, waaronder Turkije en Marokko, is een sociaal attaché werkzaam die namens UWV en SVB onderzoek kan doen. Ook kan het UWV herbeoordelingen uitvoeren om vast te stellen of sprake is van wijzigingen in de mate van arbeidsongeschiktheid. Afhankelijk van de afspraken met het betreffende land worden die herbeoordelingen in het woonland verricht of wordt de uitkeringsgerechtigde opgeroepen voor een herbeoordeling in Nederland.

Asscher meldt nog de omvang van de geëxporteerde uitkeringen. In 2013 zijn er in totaal 3.821 WGA gerechtigden in het buitenland met een totaalbedrag aan uitkering van circa € 32 miljoen. In 2013 bedroegen de uitkeringslasten voor de WIA als geheel bijna € 3 miljard. Kortom, Asscher vindt het allemaal goed zo.

Bron: Kamerbrief over export van de WGA-uitkering naar het buitenland 01-06-2015