Terug naar overzicht
22 juni 2020

Werken als zelfstandige, maar heel vaak niet

Minister Koolmees heeft op 15 juni jl. zijn vijfde voortgangsbrief over de maatregelen op het gebied van ‘werken als zelfstandige’ naar de Tweede Kamer gestuurd. Het hoofdonderwerp in de brief is de ontwikkeling van de webmodule, met daarbij enkele opmerkelijke conclusies uit de eerste testfase.

Inschrijven voor onze gratis Digi-kwest nieuwsbrief.

Weinig verrassend maar niet minder welkom is de boodschap dat het wetsvoorstel minimumbeloning zelfstandigen en zelfstandigenverklaring van tafel is. Deze plannen waren dusdanig complex dat ze niet uitvoerbaar en handhaafbaar zouden zijn. Ook de webmodule is complex, maar dit instrument wil Koolmees graag verder ontwikkelen.

De Webmodule is een instrument om opdrachtgevers duidelijkheid te geven over de kwalificatie van de arbeidsrelatie voor de loonheffingen. Als uit de beantwoording van de vragen in de webmodule volgt dat buiten dienstbetrekking kan worden gewerkt, dan ontvangt de opdrachtgever een zogeheten opdrachtgeversverklaring. Met deze opdrachtgeversverklaring krijgt de opdrachtgever zekerheid dat een bepaalde opdracht buiten dienstbetrekking kan worden uitgevoerd en geen loonheffingen en premies werknemersverzekeringen ingehouden hoeven worden.

De Webmodule heeft inmiddels twee testfases ondergaan. Tijdens deze tests hebben experts van de Belastingdienst, het UWV, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Financiën een a-selecte steekproef van 200 praktijkcasussen bestudeerd om na te gaan of een oordeel gegeven kan worden over de aard van de arbeidsrelatie en welk oordeel dat zou zijn. Deze 200 praktijkcasussen zijn daarnaast beoordeeld door wisselende duo’s van externe deskundigen. Uit beide tests blijkt dat waarschijnlijk in ongeveer een kwart van de gevallen een opdrachtgeversverklaring kan worden afgegeven en dat in bijna de helft(!) van de gevallen de uitkomst van de webmodule zal zijn dat er sprake is van een indicatie dienstbetrekking. Ook blijkt dat in ruim een kwart van de gevallen de webmodule niet tot een oordeel kan komen.

In 14 procent van de gevallen dat er wel een opdrachtgeversverklaring door de webmodule wordt afgegeven, wijzen de oordelen van de experts in een andere richting. De logische conclusie is dan dat de verklaring ten onrechte door de webmodule is afgegeven. Dat is natuurlijk een punt van aandacht. Veel zorgwekkender is het dat in de geteste groep in ongeveer de helft van de gevallen waarschijnlijk ten onrechte buiten dienstbetrekking wordt gewerkt. Hoognodig dus, dat zo snel mogelijk maatregelen worden genomen om de problematiek van schijnzelfstandigen aan te pakken. De webmodule is een onderdeel van die aanpak, maar is nog niet gereed. Koolmees wil dit najaar een pilot starten. De webmodule fungeert in deze fase als voorlichtingsinstrument voor opdrachtgevers om duidelijkheid te krijgen over de kwalificatie van de arbeidsrelatie. Dit biedt opdrachtgevers de mogelijkheid om zich te beraden of een bepaalde opdracht zich er wel voor leent om buiten dienstbetrekking te worden uitgevoerd, dan wel om de opdracht anders vorm te geven. Na de zomer volgt meer informatie over deze pilot. Nog voor de zomer kunnen we van het kabinet een reactie zien op een andere zzp-maatregel: het voorstel van de Star voor een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering.

De volledige brief over de zzp-maatregelen kunt u op deze plaats doornemen.