De WIA voorziet in een uitkering bij arbeidsongeschiktheid. Zo komt een zieke werknemer na afloop van de WIA-wachttijd niet in (grote) financiële problemen. Die problemen kunnen wel ontstaan als de uitkering niet tijdig wordt toegekend. Dat risico is de laatste jaren steeds groter geworden, vooral door een groot tekort aan UWV-verzekeringsartsen die een WIA-beoordeling kunnen uitvoeren. Als een WIA-uitkering te laat wordt toegekend, kan de aanvrager het UWV verzoeken om een voorschot te betalen. Indien later blijkt dat er geen recht is op een WIA-uitkering, moet het voorschot echter worden terugbetaald en is er slechts sprake geweest van een uitgesteld financieel probleem. Het UWV komt nu met een oplossing.

Als bij een uitgestelde WIA-beoordeling blijkt dat er ten onrechte, of een te groot voorschot is betaald, dan kunnen er verschillende situaties ontstaan. Als er wel recht is op WIA, kan het voorschot te hoog zijn vastgesteld, waardoor de werknemer met een schuld wordt geconfronteerd. Is er geen WIA-recht, dan kan de werknemer recht hebben op een WW-uitkering. In dat geval wordt het voorschot verrekend met de WW-uitkering en is er normaliter geen sprake van terugbetalingen. Het kan echter zijn dat het WW-recht voor ziekte al opgesoupeerd was of dat er een beperkte opbouw is geweest. Ook kan er weliswaar geen recht op WIA zijn, maar wel van dusdanige beperkingen dat de werknemer niet (volledig) beschikbaar is voor arbeid. Als er geen recht is op WW, dan zou er wellicht recht kunnen zijn op een bijstandsuitkering vanuit de Participatiewet. Hier loopt de werknemer echter aan tegen de toetsing van gezinsinkomen en vermogen. Daarnaast wordt een bijstandsuitkering in beginsel per datum van de melding toegekend.

Werknemers met een voorschot hebben doorgaans geen idee wat de uitkomst van de aanstaande WIA-beoordeling gaat brengen. Er is een voorschot aangevraagd en dat zal niet uit luxe zijn. De periode waarin schuld wordt opgebouwd wordt steeds langer door het tekort aan verzekeringsartsen. Zo ontstaat voor de werknemers die uiteindelijk geen recht op een sociale uitkering hebben een schrijnende situatie. Het UWV onderkent dit en komt met het door Koolmees goedgekeurde plan om de voorschotten niet terug te vorderen. Het gaat daarbij om voorschotten die in de periode van 1 januari 2020 tot 31 december 2022 zijn of worden verstrekt en niet (geheel) verrekend kunnen worden met een WW- of WIA-uitkering.

Dat klinkt goed voor de betrokkenen, alleen is natuurlijk wel de vraag wie voor deze kosten opdraait. Koolmees verzekert dat in overleg met het UWV is besloten om de lasten die verband houden met het kwijtschelden, niet ten laste te laten komen van individuele werkgevers. De late claimbeoordeling is immers ook niet aan hen te wijten. Ook op totaalniveau zal het kabinet volgens Koolmees zorgen dat de kwijtscheldingen zich niet vertalen in hogere premies. Of dat allemaal gaat lukken, daar is Janthony nog niet zo zeker van. Zie hier zijn LinkedIn-artikel over het plan.