Vanaf 1999 regelde de Wet flexibiliteit en zekerheid dat er na drie achtereenvolgende contracten voor bepaalde tijd, een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ontstond. Dat gebeurde ook wanneer de totale duur van achtereenvolgende contracten drie jaar of langer was. De Wet Werk en zekerheid verkorte die periode medio 2015 naar twee jaar. De Wet Arbeidsmarkt in balans verlengde de periode in 2020 weer naar drie jaar. De Commissie Borstlap wilde weer terug naar twee jaar en de SER wil drie jaar houden. Hoe lang is nou goed? Gelukkig is er een evaluatie geweest.

Tijdens de parlementaire behandeling van de Wet arbeidsmarkt in balans (Wab) is aan de regering gevraagd om de effecten van de verlenging van de ketenbepaling van twee naar drie jaar te inventariseren. Het inventarisatieonderzoek is uitgevoerd door SEO die eenzelfde onderzoek ook al eens uitvoerde naar aanleiding van de wijziging van de ketenregeling door de Wet Werk en zekerheid. Harde conclusies werden daarbij niet verlangd, gezien de korte tijdsspanne tussen inwerkingtreding van de maatregel (1 januari 2020) en het onderzoek, de omstandigheid dat tijdens deze onderzoeksperiode de coronapandemie woedde en de hieraan gerelateerde ingevoerde overheidsmaatregelen van kracht waren.

SEO formuleert voorzichtig dat een eerste inventarisatie van mogelijke effecten laat zien dat de verlenging heeft geleid tot een lagere doorstroom van tijdelijke naar vaste contracten. Op 37 maanden na de start van het eerste tijdelijke contract bij een werkgever is die doorstroom verminderd van 34 naar 30 procent. Het aandeel dat doorstroomt naar andere (flexibele) contracten is juist toegenomen. De kans op uitstroom naar werkloosheid, inactiviteit of zelfstandig ondernemerschap is ongeveer gelijk gebleven. De voorzichtige formulering komt voort uit het feit dat de verschillen voor 2019 zijn waargenomen maar 2020 en 2021 laten nauwelijks verschillen zien. Daarnaast zijn er meerdere maatregelen doorgevoerd met de Wet Arbeidsmarkt in balans die invloed hebben op het wel of niet aangaan van een vast dienstverband. Doorgaans wordt bij een wetswijziging een periode van 5 jaar na inwerkingtreding gehanteerd alvorens geëvalueerd wordt. Bij de wetsevaluatie zal worden gekeken naar de effecten van de maatregelen afzonderlijk en in relatie tot elkaar. De resultaten van dit eerste onderzoek naar de ketenbepaling zullen samen met de andere onderzoeken betrokken worden bij de evaluatie van de Wab in 2025.

Leuk zo’n evaluatie, maar er is inmiddels al besloten dat er niks aan de ketenregeling gaat veranderen. In overleg met de sociale partners is dat besloten. Werknemers met een flexibel contract krijgen wat meer zekerheid in de toekomst door bijvoorbeeld de beperking in duur van fase A-uitzendcontracten. Werkgevers houden wat flexibiliteit over door de ketenregeling niet terug te brengen naar twee jaar.