In het Pensioenakkoord van juni 2019 hebben kabinet, sociale partners, PvdA en GroenLinks afspraken gemaakt over een set maatregelen, waaronder een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Dik drie jaar later is het huidige kabinet nog steeds druk met sleutelen aan de contouren van een mogelijke verplichte AOV. We vragen ons inmiddels af: ‘Komt die verzekering er ooit?’

Ambtenaren SZW adviseren minister Van Gennip in ieder geval wel om een AOV ZZP in te voeren. In de ambtelijke beslisnota die de Tweede Kamer op 7 juli jl. ontving, staat dat het voorstel van de Stichting van de arbeid omarmd zou moeten worden. Dat betekent dat er nog steeds ingezet moet worden op een verplichte AOV die uitvoerbaar, uitlegbaar en betaalbaar is. Het is echter niet voor niks dat de verplichte AOV er (nog) niet is. Voor de invoering en uitvoering van een dergelijke verzekering zijn het UWV en de Belastingdienst nodig. Het UWV heeft, nog los van de uitvoering van een verplichte AOV al te weinig capaciteit voor haar sociaal medische beoordelingen. Daarnaast kost de invoering van tal van nieuwe werkprocessen veel tijd. UWV heeft aangegeven eerst per 2026 klaar te kunnen zijn voor de uitvoering van de verplichte AOV en dan alleen als het capaciteitsprobleem rond de medische beoordelingen is opgelost. Zoals u weet is die oplossing er niet. De stapel werkvoorraad aan (her)beoordelingen neemt niet af.  Er wordt weliswaar volop geëxperimenteerd met aanpassingen in de huidige uitvoeringspraktijk, maar de echte oplossing lijkt een complete stelselwijziging te zijn. Bij de Belastingdienst zijn de problemen niet minder groot. Als het gaat om een uitvoerbare AOV met keuzemogelijkheden voor de verzekerden en de mogelijkheid van een opt-out, dan is de Belastingdienst daar pas in 2029 klaar voor. Wordt de opt-out-regeling verlaten dan denkt de fiscus de verplichte AOV wel iets eerder uit te kunnen voeren.

De ambtenaren van Sociale Zaken & Werkgelegenheid stellen voor om de verplichte AOV zo simpel mogelijk te houden en de invoering daarmee te bespoedigen. Dat betekent dan wel dat de keuzemogelijkheden voor de lengte van een wachttijd komen te vervallen. Het is dan de vraag of er een opt-outregeling kan komen en bovendien zal die AOV niet alleen voor ZZP’ers gelden, maar voor alle zelfstandig ondernemers. De uitgebrachte adviezen van haar ambtenaren worden opgevolgd door minister Van Gennip. Het kabinet komt het komende jaar met een invulling van een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, die niet geheel aan de wensen van de Stichting van de Arbeid zal voldoen. Van Gennip wijst erop dat een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering in welke vorm dan ook veel vraagt van de beoogde publieke uitvoerders en met dermate veel complexiteit vergezeld gaat, dat uitvoering door de Belastingdienst voor 2027 niet voor de hand liggend is. Kortom; de verplichte AOV in wat voor vorm dan ook komt er ooit maar er zijn daarbij wel een heleboel mitsen en maren.

Hans Borstlap van de Commissie regulering van werk buigt zich al langer over de vraagstukken van de arbeidsmarkt. Hij is een stuk korter en duidelijker over de verplichte AOV: Kom tot een algemene arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle werkenden. Stop met het geduw en getrek over een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alleen zelfstandigen met de mogelijkheid van opt-out. Het wordt niks[1].

Tip: Volgende maand gaat onze AOV-verdiepingsopleiding weer van start! Meer informatie