Vorige week heeft de Tweede Kamer kennisgemaakt met de leden van Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (Octas). Naast kennismaken werden de Tweede Kamerleden in staat gesteld om aan te geven welke punten zij belangrijk vinden voor een eventueel nieuw arbeidsongeschiktheidsstelsel. Naast veel inzichten leverde dat ook een opmerkelijke uitspraak van Pieter Omtzigt op.

Over de bemensing van Octas bent u in een eerder digi-kwest bericht geïnformeerd. Tijdens de ontmoeting met de Tweede Kamer kwam vooral voorzitter Roos Vermeij aan het woord en in mindere mate vice voorzitter Bruno Bruins. Bruins wilde kwijt dat heel veel dingen momenteel goed gaan en dat goede dingen behouden moeten blijven. Helemaal opnieuw beginnen is wat hem betreft niet aan de orde. Vermeij Gaf aan dat Octas meerdere scenario’s gaat uitwerken en niet met een pasklare oplossing zal komen. Dat lijkt haaks te staan op de opmerking van minister Van Gennip die de commissie heeft gevraagd zo snel als mogelijk met oplossingen te komen om het stelsel toekomstbestendig te maken. Vermeij verklapte in ieder geval dat de commissieleden soms al hoofdpijn krijgen van de uitdaging die ze wacht. Het belooft wat.

De Kamerleden zitten vooral met WIA-hardheden in hun maag. Graag zien zij dat Octas aandacht gaat besteden aan de problematiek van 35-minners. De SP vraagt of Octas tussentijds het kabinet al kan adviseren om dit op te pakken. Vermeij geeft aan dat dit niet past binnen de opdracht, maar dat het de minister vrij staat om nu al met de sociale partners een oplossing voor de 35-minners te regelen. We kunnen ons voorstellen dat de SP gelukkiger is met dit antwoord dan minister Van Gennip. Een ander WIA-probleem is volgens de SP dat werknemers niet begrijpen dat de WIA een inkomensverzekering is. Er is daardoor soms wel sprake van arbeidsongeschiktheid, maar geen recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering. PvdA en GroenLinks, die ook tijdens deze bijeenkomst gezamenlijk optraden, vullen daarop aan dat een nieuw stelsel voor alle inkomensgroepen een oplossing moet bieden. Ook CDA en ChristenUnie vragen zich af of het huidige stelsel gezien de verschillen in uitpak voor hoge en lage inkomens wel fair is. De meeste partijen geven aan wel blij te zijn met het uitgangspunt van ons stelsel dat alle arbeidsongeschiktheid ‘gedekt’ is. Een onderscheid in risque professionel en risque social wordt als onwenselijk gezien.

De bijdragen van Kamerlid Omtzigt gaven een klein kijkje in de keuken van kabinetsformaties en wetgeving. Allereerst spreekt hij zijn verbazing uit over onkunde bij enkele voormalige coalitiepartners. Ten tijde van de kabinetsformatie in 2017 lag de optie om WGA 35-80 te wijzigen naar WGA 35-99 nadrukkelijk op tafel. Gezien het feit dat minder dan de helft van de WGA’ers zijn restverdiencapaciteit weet te benutten is het een maatregel waar Omtzigt zich hevig tegen verzet heeft. Het gaat volgens hem niet om de wil van arbeidsongeschikte werknemers. De werkloosheid onder deze groep is ongewenst veel te hoog. Tijdens het ontwerpen van de WIA zat Omtzigt al in de Tweede Kamer met zijn toenmalig partijgenoot en WIA-invoerder Aard Jan de Geus. Hij is over de verwachting van destijds zeer stellig; hoe de WIA nu uitwerkt was never nooit de bedoeling.

De commissie Octas mag oplossingen of scenario’s of misschien wel beide verzinnen en zal periodiek met tussenrapportages komen. Input wordt zeer op prijs gesteld. Heeft u een goed idee dat gebruikt kan worden bij het ontwerpen van een nieuw, robuust, rechtvaardig, eenvoudig en niet al te prijzig arbeidsongeschiktheidsstelsel? Mailt u dat vooral naar postbusoctas@szw.nl.