Het kabinet heeft onlangs het Wetsvoorstel minimumbeloning zelfstandigen gepresenteerd. Het voorstel ligt voor ter internetconsultatie en inmiddels zijn er al meer dan 300 reacties binnen, overwegend afwijzend van aard. Dat het beter kan bewijzen de sociale partners binnen de architectenbranche.

Wat het kabinet betreft moet een zzp’ er minimaal 16 euro per uur verdienen. Dit bedrag is afgeleid van het sociaal minimum en opgehoogd met onder andere kostencomponenten voor reserveringen i.v.m. arbeidsongeschiktheid en werkeloosheid. Een zzp’ er en de opdrachtgever moeten kunnen bewijzen dat er in ieder geval 16 euro per uur wordt betaald en dat brengt uitgebreide administratie met zich mee. Voordat een opdracht tot stand komt zal er sprake zijn van een offerte en daarin wordt van de zzp’ er een gespecificeerd overzicht verwacht van het totaal te verwachten bedrag voor de werkzaamheden exclusief omzetbelasting, een opgave van de te verwachten direct aan de opdracht toe te rekenen kosten en tijd en de te verwachten arbeidsbeloning per uur. De kosten en de tijd moeten op juiste wijze verdeeld worden over het aantal bestaande en te verwachten opdrachtgevers waarvoor die kosten worden gemaakt of waaraan die tijd wordt besteed.

Een periodieke verplichting die de zzp’er krijgt is uiterlijk iedere 15e dag van de maand een factuur toe te sturen voor de werkzaamheden van de afgelopen maand. In de factuur staat naast het te betalen bedrag een overzicht van de direct aan de opdracht toe te rekenen kosten en tijd. Die tijd wordt per dag, uur en locatie gespecificeerd, de kosten naar kostensoort. Het wordt (nog) tijdsintensiever als er sprake is van kosten en/of tijd die is gemaakt voor meerdere opdrachtgevers. De zzp’er zal zowel op de offerte als zijn factuur moeten specificeren van hoeveel opdrachtgevers er sprake is, hoeveel kosten en tijd er totaal mee gemoeid is geweest en welk deel daarvan aan de opdracht van deze opdrachtgever kan worden toegerekend. Het gaat bij meerdere opdrachtgevers niet alleen om de op dat moment bestaande opdrachtgevers. De zzp’er zal ook een onderbouwde reële inschatting moeten geven van de toekomstige opdrachtgevers waar kosten en tijd voor zijn gemaakt. Zodra de factuur wordt gestuurd wordt dit overzicht geactualiseerd weergegeven. Zodra de opdracht ten einde is, volgt wederom uiterlijk op de vijftiende dag van de volgende maand een factuur. Daarin staat weer alle hierboven vermelde informatie aangevuld met de datum van aanvang en beëindiging van de arbeid. De zzp’er is verplicht om de overzichten, facturen en bewijsstukken in zijn administratie op te nemen en minimaal zeven jaar te bewaren.

Het kan ook eenvoudiger. In de nieuwste cao voor alle werkgevers en werknemers op architectenbureaus in Nederland is de zogenaamde ‘spiegelbepaling’ opgenomen. Deze bepaling geldt voor opdrachten van architectenbureaus aan opdrachtnemers (zzp’ers) die met werknemers vergelijkbare werkzaamheden verrichten in vergelijkbare omstandigheden. De bepaling houdt in dat een zzp’er voor vergelijkbaar werk in vergelijkbare werkomstandigheden ten minste 150 procent van het bruto uurloon van een werknemer ontvangt. Het tarief is gebaseerd op de relevante kosten die een zelfstandige moet maken voor zijn of haar beroepsuitoefening, inclusief een reservering voor arbeidsongeschiktheid en pensioenvoorziening. Indien minder wordt betaald ontstaat een vermoeden van werknemerschap. In zo’n geval wordt daar melding van gedaan bij de geschillencommissie die er een uitspraak over mag doen.

De cao is door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid inmiddels algemeen verbindend verklaard. We hopen dat het ministerie nog iets meer met de inhoud ervan gaat doen.