De Inspectie SZW zet toezicht en opsporing in op de plaatsen waar de meest hardnekkige problemen zitten. De inspectie controleerde vorig jaar bij 28 register accountantskantoren of zij de risico’s op werkdruk, agressie en ongewenst gedrag inventariseren, nader onderzoeken, planmatig aanpakken en evalueren totdat ze de risico’s onder controle hebben.

Werkdruk, agressie en ongewenst gedrag vallen onder de noemer ‘psychosociale arbeidsbelasting’ (PSA). PSA kan leiden tot gezondheidsklachten ziekteverzuim. Werkgevers zijn daarom vanuit de arbeidsomstandighedenwetgeving verplicht maatregelen te treffen om PSA te voorkomen[1]. De Inspectie SZW handhaaft op de naleving van de Arbowet en heeft van 1 januari 2019 tot 1 oktober 2019 28 register accountantskantoren gecontroleerd. Specifiek ging het daarbij om de onderwerpen werkdruk, agressie, ongewenst gedrag en specifieke PSA-risico’s bij jong professionals.

Om met die laatste te beginnen; de afhankelijke positie tussen jong professional en leidinggevende maakt preventie van PSA moeilijk, met name ongewenst gedrag. Zo worden problemen met particulieren/zakelijke klanten niet altijd opgelost of worden meldingen niet door gegeven aan vertrouwenspersonen door leidinggevenden. Incidenten worden niet gemeld omdat men niet bekend is met de procedures of men bang is voor de carrière. Er is nog weinig oog voor onbewust ongewenst gedrag. Ook is er sprake van discriminatie bijvoorbeeld op deeltijdwerk.

Op het gebied van werkdruk stelt de Inspectie dat werkgevers en werknemers in de accountancy meer met elkaar in gesprek moeten gaan over de achterliggende oorzaken van werkdruk en hiervoor meer passende maatregelen kunnen treffen. Een goede beheersing van werkdruk begint met een getoetste RI&E met daarin een goede analyse van de PSA-oorzaken die in de organisatie en bij de verschillende afdelingen of functiegroepen spelen. Bijna 70% van de bezochte ondernemingen heeft de oorzaken van werkdruk echter niet in kaart gebracht. Ook ongewenst gedrag krijgt onvoldoende aandacht bij de onderzochte bedrijven. Omdat in een aantal organisaties een goede risico-inventarisatie, voorlichting en training ontbreekt kan het zijn dat de medewerkers en leidinggevenden de risico’s op ongewenst gedrag binnen hun organisatie nog niet herkennen of erkennen.

De algemene boodschap naar de kantoren is dat ze hun arbozorgbeleid op orde moeten brengen en beschikken over een actuele RI&E met plan van aanpak. Ook vindt de Inspectie SZW dat de accountantskantoren snel de oorzaken van werkstress in kaart moeten brengen en passende maatregelen moeten treffen om de PSA-risico’s te beheersen en/of het PSA-beleid te borgen.

Ondernemingen die zich afvragen of zij de PSA-risico’s beheersen kunnen een zelfinspectie uitvoeren.