De sociale regelingen in Nederland bieden inkomensondersteuning en beogen uitkeringsontvangers te activeren richting betaalde arbeid. Om dat laatste te bereiken, vindt op een aantal manieren inkomstenverrekening met de uitkering plaats. Dat zorgt ervoor dat het totale inkomen altijd hoger wordt als iemand met een uitkering (meer) gaat werken. Bij de WIA valt bijvoorbeeld te denken aan het verrekenen van 70 procent van loon en aan de werking van de reductiefactor. Door de flexibilisering van de arbeidsmarkt, kunnen maandelijkse inkomsten van werknemers (sterk) fluctueren. De inkomstenverrekening bij uitkeringen wordt daardoor onduidelijker voor de ontvangers en lastiger voor de verstrekkers. Koolmees belooft verbetering.

Vanwege de toenemende uitdaging rondom de inkomstenverrekening hebben de Landelijke Cliëntenraad en het UWV een onderzoek laten uitvoeren. In het voorjaar werd het onderzoeksrapport getiteld ‘Als verrekenen een beperking is’ gepubliceerd. Het onderzoek had een bredere scope, maar wij beperken ons tot de WIA, ook voor wat betreft de reactie van minister Koolmees op dit rapport.

Uit het onderzoek blijkt dat uitkeringsgerechtigden die ervaring hebben met verrekenen financiële problemen kunnen ervaren. Als dat gebeurt dan heeft 92 procent van hen last gehad van onduidelijkheid over het inkomen. Koolmees wil zoveel mogelijk mensen laten meedoen op de arbeidsmarkt en deze mensen bestaanszekerheid bieden. Voor wat betreft de WIA zijn daarom interventies nodig. Het UWV gaat bekijken hoe de verrekensystematiek kan worden verbeterd, bijvoorbeeld door meer persoonlijk contact met de doelgroep of het toepassen van een andere periode van inkomstenverrekening dan per maand. Bij de mogelijke oplossingen moet ook rekening gehouden worden met (de krapte in) de capaciteit van het UWV.

Koolmees sluit aanpassingen in de WIA zelf zeker niet uit maar gaat daarvoor eerst in gesprek met sociale partners en UWV. Daarnaast zal hij rekening willen houden met WIA-aanbevelingen van de Stichting van de Arbeid en het beleidsadvies van de SER. Uiteindelijk zal een aanpassing van de WIA echter voorbehouden zijn aan een volgend kabinet.