Eind november stuurde minister Paul van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid het jaarplan voor 2026 van de Nederlandse Arbeidsinspectie naar de Tweede Kamer. In het meerjarenplan 2023-2026 zijn de taken van de Inspectie helder omschreven: toezicht houden op de naleving van arbeidswetgeving en op de doeltreffendheid van de uitvoering van de sociale zekerheid. We bekeken in het jaarplan welke sectoren volgend jaar extra aandacht gaan krijgen van de inspectie.

Werkgevers zijn verantwoordelijk voor een gezonde, veilige en eerlijke werkplek. Deze verantwoordelijkheid vloeit voort uit onder meer de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) en de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML). De Arbeidsinspectie bevordert naleving van wet- en regelgeving door een mix van interventies. Zo verkleint zij het risico op werkgerelateerde ziekte, arbeidsongeschiktheid en misstanden zoals onderbetaling, illegale tewerkstelling, oneerlijke concurrentie en arbeidsuitbuiting.

Een aantal sectoren krijgt van de Nederlandse Arbeidsinspectie proactieve aandacht. Net als in vorige jaren worden samen met de Belastingdienst, het UWV en de SVB misstanden bij uitzendbureaus aangepakt. Ook de glastuinbouwsector kan inspecties verwachten om risico’s voor gezond, veilig en eerlijk werk aan te pakken. Bij Universiteiten worden interventies gepleegd in verband met te hoge werkdruk en intern ongewenst gedrag. De werkdruk is ook onderwerp bij risicogerichte projecten in het primair onderwijs. Verder zijn er projecten rond intern ongewenst gedrag bij gemeenten, sociale werkvoorzieningsbedrijven en in de beveiligingssector.

Het programma Blootstelling gevaarlijke stoffen stimuleert dat werkgevers hun verantwoordelijkheid nemen en dat werknemers duurzaam worden beschermd tegen schadelijke blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Luchthavens, de metaalsector, hout- en meubelindustrie en industriële schoonmaak kunnen op dit punt interventies tegemoetzien. Dan is er nog het programma ‘Major hazard control’ dat toezicht houdt op de acute risico’s van zware ongevallen met gevaarlijke stoffen bij bedrijven met gevaarlijke stoffen en bedrijven die een Aanvullende Risico-Inventarisatie en -Evaluatie verplichting hebben. Het laatste vermeldenswaardige programma richt zich op sectoren met meerdere arbeidsrisico’s en kwetsbare werkenden. Hierbij volgen interventies in de sectoren industrie, bouw & recycling, schoonmaak, horeca, 24-uursbezorgeconomie en de agrarische sector om naleving te bevorderen. Interventies gericht op voorkoming van ernstige fysieke belasting worden ingezet in de sectoren bestrating, cargo- en bagageafhandeling op luchthavens, de verhuisbranche, de bouw en in de vollegrondteelt. Een project in de metaal- en voedingsmiddelenindustrie (gestart in 2025) om arbeidsongevallen bij onderhoud, reparatie en schoonmaak van machines te voorkomen, wordt volgend jaar voortgezet en uitgebreid naar delen van de agrarische sector.

Last but not least; ook het UWV krijgt een onderzoek aan den broek. Het gaat om een monitoronderzoek naar de doeltreffendheid van de uitvoering door het UWV, waarbij zowel het perspectief van uitvoeringsorganisaties als van klanten wordt meegenomen. Ook de gemeenten en SVB liggen onder de loep. De resultaten leiden tot afzonderlijke rapportages per organisatie en een overkoepelend rapport over het gehele stelsel van werk en inkomen.