Bijna 10 jaar geleden werd in een sociaal akkoord afgesproken om banen te creëren voor werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt. Die afspraak resulteerde in 2015 in de Wet Banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten. De Banenafspraak heeft voor extra banen gezorgd maar dat is niet de reden dat de quotumregeling er nog steeds niet is. Het lijkt erop dat die regeling er nooit gaat komen.

De basis van de Banenafspraak is dat werkgevers zich garant gesteld hebben voor 100.000 extra banen in 2026 en de overheid voor 25.000 banen. Ieder jaar tot 2026 is er een cumulatief aantal banen vastgesteld dat aan het eind van dat jaar gehaald zou moeten zijn. Als niet is voldaan aan de gehaalde aantallen dan wordt de quotumregeling geactiveerd. Kort gezegd houdt die regeling in dat werkgevers vanaf 25 werknemers die onvoldoende banen hebben gecreëerd een heffing moeten betalen. Al snel bleek dat de overheid het tempo van baancreatie niet kon bijbenen. Er zou daarom al in 2017 een quotumregeling in moeten gaan, maar overheidswerkgevers werd meer tijd gegund om de gewenste banen te realiseren.

In 2019 werd vervolgens een aantal wijzigingen voorgesteld om de Banenafspraak makkelijker uitvoerbaar te maken. Een van de grootste knelpunten van de afspraak bestond uit het tellen van werknemers die werden ingeleend. Overheidswerkgevers hebben veel werkzaamheden geoutsourcet. Denk bijvoorbeeld aan schoonmaakwerkzaamheden of catering. Het betreffen werkzaamheden waarbij vaak geschikte banen gerealiseerd kunnen worden voor werknemers uit de doelgroep van de banenafspraak. Deze banen tellen niet mee voor het quotum van het bedrijf dat van de werkzaamheden gebruik maakt. De Wet is daarom zo aangepast dat het niet meer uitmaakt waar een baan wordt gerealiseerd, als hij maar wordt gerealiseerd. Het onderscheid tussen markt en overheid voor de Banenafspraak kwam daardoor te vervallen. De quotumregeling werd op verzoek van de Tweede Kamer uitgesteld tot in ieder geval dit jaar, het jaar waarin de wijzigingen in zouden moeten gaan. Een corona- en kabinetscrisis verder blijkt dat het invoeringstraject dusdanig veel vertraging heeft opgelopen, dat de quotumheffing er in ieder geval niet voor 2026 zal komen, bijna 10 jaar nadat hij eigenlijk in werking had moeten treden.

Het lijkt erop dat de quotumregeling nooit in werking zal treden. Laten we hopen dat de reden daarvoor zal zijn dat er meer dan voldoende banen zijn gecreëerd voor werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt.