De Algemene Werkgevers Vereniging Nederland (AWVN) heeft met tien ideeën bijgedragen aan de discussie over hoe de arbeidsmarkt toekomstbestendig gemaakt kan worden. Er zaten opmerkelijke ideeën bij, zoals toeslagverlening voor vrijwilligerswerk, doorstartbanen en de komst van een competentiepaspoort. Toch kwamen de meeste en verontwaardigdste reacties op de verplichting voor zelfstandigen om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Was die ophef terecht? We namen het AOV-plan van de werkgeversvereniging voor u door.

De AWVN vindt dat de sociale zekerheid een aantal zekerheden moet bieden voor álle werkenden. Zij wil dat er naast het minimumloon ook een minimumtarief komt voor zelfstandigen. Dit tarief moet van een dergelijk niveau zijn dat de zelfstandig ondernemer in staat is premie te betalen voor een basisarbeidsongeschiktheidsverzekering. De vereniging oppert het idee om een verplichte AOV (incl. verplichte acceptatie) te introduceren voor alle werkenden. De werknemerspremie wordt ingehouden op het brutoloon en de premie van zelfstandigen over het gehanteerde tarief. De arbeidsongeschiktheidsverzekering zou bij schade moeten uitkeren na een wachttijd van een jaar. Werknemers krijgen tijdens de wachttijd het loon doorbetaald van hun werkgever. Zelfstandigen hebben de mogelijkheid om zich bovenop de verplichte AOV bij te verzekeren, bijvoorbeeld voor dekking in het eerste jaar van ziekte en/of voor een hoger bedrag dan de verplichte dekking. Voor de zelfstandige heeft de verplichte AOV daarmee veel weg van de Waz, maar er zijn enkele verschillen.

De uitvoering van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering zal niet door UWV, maar door private verzekeraars moeten gebeuren. De verzekeraar zal dus na een jaar uitkeren, maar als blijkt dat zij volledig (en duurzaam?) arbeidsongeschikt zijn, dan zal de collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering eerder tot uitkering kunnen komen. Om te stimuleren dat zelfstandigen zich aanvullend verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid wil de AWVN het mogelijk maken om premiekosten bij de belastingaangifte van de omzet af te trekken. Op dit moment gelden beperkende voorwaarden en zijn aftrekmogelijkheden bovendien niet geoormerkt. Door gerichte en ruimere aftrekposten te hanteren willen we zelfstandigen actiever prikkelen om zich te verzekeren én kunnen we afscheid nemen van de bestaande generieke zelfstandigenaftrek, aldus de vereniging.

Als zelfstandig ondernemers tegen een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering zijn, dan komt dat omdat zij vinden dat zij zelf de keuze moeten hebben of, en zo ja hoe zij zich verzekeren. AWVN brengt daar tegenin dat slechts negentien procent van de zzp’ers met een hoofdinkomen uit zelfstandige arbeid zich verzekerd heeft tegen de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Ook nu de tarieven van zzp’ers omhoog schieten, blijft de verzekeringsgraad afnemen. Volgens AWVN komt dat onder andere omdat zzp’ers zich door hun gezondheidsrisico of budget niet kúnnen verzekeren. Daarnaast is de AOV onderdeel van een concurrentiestrijd tussen werkenden, doordat zzp’ers die zich niet verzekeren de kosten van een AOV niet hoeven te verwerken. De AWVN stelt dat de collectieve verzekeringen alleen houdbaar en betaalbaar blijven als voldoende mensen meedoen, zowel de mensen die veel als weinig risico lopen. Door het toenemende aantal zzp’ers staat die houdbaarheid onder druk.

De AWVN roept geen vreemde dingen. De oplossingen die zij aandraagt zullen niet door iedereen toegejuicht worden. We vinden in ieder geval dat het de vereniging siert om vanuit betrokkenheid na te denken over de toekomst en mogelijke verbeteringen van de arbeidsmarkt.

Nb voor onze abonnees hebben we alle ideeën van de AWVN geanalyseerd. Binnenkort ontvangt u ons verslag daarvan in een nieuwe abonneenieuwsbrief.