Het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid is druk bezig om nog voor het einde van dit jaar een wetsvoorstel voor een verplichte AOV voor IB-ondernemers te presenteren. Of dat daadwerkelijk dit jaar gaat lukken is onzekerder geworden en hoe de AOV eruit komt te zien is duidelijker geworden.

De vaste commissie van Ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid (PVV, PvdA/GL, NSC, VVD en D66) liet zich deze maand bijpraten door de ambtenarij over de stand van zaken van het arbeidsmarktpakket. Onderdeel van het pakket is de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Inmiddels is het duidelijk dat de verzekering geregeld gaat worden onder de noemer Wet(svoorstel) Basisverzekering arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen (Baz). De bedoeling is dat IB-ondernemers na 52 weken van arbeidsongeschiktheid een uitkering krijgen van maximaal het minimumloon. De wet Baz zal ook voorzien in een geclausuleerde mogelijkheid om uit te stappen naar de private markt (opt-out). Een verzekerde die van de opt-out gebruik wil maken moet een private arbeidsongeschiktheidsverzekering met gelijkwaardige premiestelling en dekking hebben. Om het beoordelingsproces daarbij te vereenvoudigen en uniformeren wordt een toetsingskader ontwikkeld. Tijdens de briefing door de ambtenaren van SZ&W werd duidelijk gemaakt dat re-integratieverplichtingen geen onderdeel uitmaken van het toetsingskader.

In een brief aan de Tweede Kamer is de minister ingegaan op het vaststellen van arbeidsongeschiktheid in wet Baz. Na overleg met sociale partners en zelfstandigenorganisaties heeft Van Gennip besloten om de ‘drempelfunctievariant’ op te nemen in het wetsvoorstel dat voor internetconsultatie en uitvoeringstoetsen zal worden uitgezet. Bij deze variant onderzoeken de verzekeringsarts en de arbeidsdeskundige of de zelfstandige nog het wettelijk minimumloon kan verdienen op de arbeidsmarkt. Dit doen ze door eerst vast te stellen of de zelfstandige nog in staat is om één van de aangewezen drempelfuncties op minimumloonniveau uit te kunnen voeren. Als dit niet het geval is, ontvangt de zelfstandige een uitkering. De drempelfuncties zijn vooraf aangewezen functies die representatief zijn voor functies die op de arbeidsmarkt uit te oefenen zijn op minimumloonniveau.

Volgens Van Gennip is gebleken dat de drempelfunctievariant het beste scoort voor wat betreft uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en uitlegbaarheid. Dat betekent niet dat er, mocht de drempelfunctievariant worden ingevoerd, niks meer uit te leggen valt. Met de afschatting op basis van drempelfuncties op minimumloonniveau, zal het voor arbeidsongeschikten die een private aanvullende verzekering hebben verwarrend werken. Daarnaast is het zeker verwarrend voor werknemers die ook zelfstandige zijn en dus verplicht publiek verzekerd zijn als werknemer en als zelfstandige. Volgens SZ&W gaat het om 10 procent van de werknemers; een aanzienlijk aantal dus. Voor hen zijn vreemde uitslagen van claimbeoordeling denkbaar zoals volledig arbeidsongeschikt voor de WIA, maar geen recht op een Baz-uitkering vanwege geen arbeidsongeschiktheid.

De minister is in ieder geval blij dat de knoop is doorgehakt. De drempelfunctievariant moet nog wel worden opgenomen in het wetsvoorstel en dat zorgt voor enkele weken vertraging. Tijdens de briefing door de ambtenaren van Sociale Zaken & Werkgelegenheid werd al gemeld dat het de grootste uitdaging was om wetsvoorstel Baz eind dit jaar ingediend te krijgen. Dat wordt dus spannend. Eerst kunnen we nog uitzien naar een internetconsultatie. De planning daarvan is: ‘binnenkort’.