Voor het zomerreces mocht Nederland schieten op het wetsvoorstel voor een verplichte basis arbeidsongeschiktheidsverzekering voor IB-ondernemers, die voorlag in een internetconsultatie. Er kwamen maar liefst meer dan 1.750 reacties binnen. De ene uiteraard inhoudelijk wat zinvoller dan de andere. Een reactie die wat ons betreft de aandacht verdient, is die van de branchevereniging van onafhankelijke financiële adviseurs Adfiz

De branchevereniging gaat in op een aantal kenmerken van de voorgestelde verplichte basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (BAZ). Allereerst het voorgestelde arbeidsongeschiktheidscriterium met de drempelfuncties. Adfiz denkt dat het een verwarrend criterium is voor mensen die deels in loondienst en deels als zelfstandige werken en arbeidsongeschikt raken. Adfiz sluit net als de Stichting van de arbeid liever aan bij het arbeidsongeschiktheidscriterium van de WIA. Mocht er toch een beoordeling op basis van drempelfuncties komen, dan zouden die drempelfuncties die momenteel in het CBBS staan, openbaar gemaakt moeten worden. Adfiz vindt dat de wachttijd van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering gelijk moet zijn aan de WIA-wachttijd. Vanuit eenvoud en drukverlaging voor de uitvoering en omdat zelfstandigen meer dan genoeg opties hebben om die twee jaar zelf te overbruggen. Ook de premieheffing moet worden aangepast. Adfiz vindt het niet billijk dat oudere zelfstandigen die vanwege een naderende AOW-leeftijd geen aanspraak meer zullen maken op een BAZ-uitkering, geen premie meer hoeven te betalen. Adfiz is te spreken over de no-riskpolis die beschikbaar komt in de BAZ. Zij pleiten ervoor om de dekking uit te breiden naar de hele doelgroep en dus ook de verzekerden die van overgangsrecht of opt-outregeling gebruik maken.

De voorgestelde aanpassingen van Adfiz hebben een positieve uitwerking op de overgangsregeling. Door het verlengen van de wachttijd zullen meer huidig privaat verzekerde zelfstandigen, niet onder de verplichte verzekering vallen. Het overgangsrecht zal nog wat aanpassingen nodig hebben als het aan Adfiz ligt. Zo zou de uitkeringsdrempel omhoog moeten naar 35%. Dit is een vaak voorkomende uitkeringsdrempel die op advies is gekozen en volstaat in de situatie van de zelfstandige. Voor wat betreft de peildatum van het overgangsrecht stelt Adfiz voor om uit te gaan van de aanvraagdatum van een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Zo hebben ook zelfstandigen met lastiger in te schatten arbeidsongeschiktheidsrisico’s voldoende tijd om gebruik te maken van het overgangsrecht.

Een zinvolle vraag van Adfiz over het overgangsrecht gaat over een latere aanpassing van de private AOV: Heeft een zelfstandige ook de mogelijkheid om een AOV die onder het overgangsrecht valt over te sluiten naar een andere verzekeraar, zonder dat op dat moment de (strengere) voorwaarden voor de opt-out van kracht worden? Bij die opt-out zou wat Adfiz betreft natuurlijk ook de wachttijd aangepast moeten worden naar twee jaar. De opt-outregeling moet verder worden uitgebreid met zelfstandigen die ook als werknemer werkzaam zijn en daardoor bij arbeidsongeschiktheid voorzien zijn van een inkomen ter hoogte van het wettelijk minimumloon. Ook zelfstandigen die een beperkte tijd voor de AOW-leeftijd zitten en in het geval van arbeidsongeschiktheid aantoonbaar kunnen voorzien in een inkomen ter hoogte van het wettelijk minimumloon tot AOW-leeftijd, moeten kunnen ‘opt-outen’.

Ook enkele nuttige vragen over de opt-out-regeling. Een AOV die onder de opt-out-vereisten valt kent geen uitsluitingsgronden voor nader te bepalen aandoeningen. Dit lijkt te gaan over uitsluitingen die een verzekeraar heeft voorgesteld in de AOV-acceptatie-fase. Adfiz vraagt zich af hoe wordt omgegaan met AOV’s die als productkenmerk een uitsluiting kennen, zoals de AOV met uitsluiting van psychische klachten. Een andere vraag gaat over de vergelijkbare premie. Gaat die over een minimale premie voor de AOV zoals deze wordt afgesloten of herleid naar een verzekerd bedrag van de maximale uitkeringsgrondslag van de BAZ? En mag de stabiliteitsbijdrage worden meegerekend? Aanvullend zou je daar ook nog de adviesfee aan toe kunnen voegen wat ons betreft. Verder is de vraag of de minimale uitkering ook gelijkwaardig moet zijn. Dit zou betekenen dat veel AOV’s moeten worden aangepast aangezien er bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid sprake kan zijn van een uitkering die lager is dan die bij de BAZ zou zijn geweest.

Afsluitend stelt Adfiz dat de kenmerken van de BAZ zijn gebaseerd op de mogelijkheden en vooral onmogelijkheden in de publieke uitvoering. Mocht in de toekomst er in die publieke uitvoering meer mogelijk worden, dan is het wat betreft Adfiz logisch om de dekking van de BAZ onder de loep te nemen.

Een hoop goede opmerkingen en vragen die ongetwijfeld ook zullen worden besproken op het najaarsevent van Adfiz.